Başlıklar
Birçok insan bilim insanlarının yaptığı açıklamadan sonra bu sorunun cevabını merak ediyor: Güneşteki sıra dışı hareketliliğin sebebi nedir? NASA ve Avrupa Uzay Ajansı olan ESA, uzayda Güneş’in çekilmiş fotoğraflarını paylaştı. Finlandiyali bilim insanları bu yeni fotoğrafların paylaşılmasından sonra çalışmalar ve de gözlemler sonucu sıra dışı etkinliklerin olduğunu fark etti. Peki, bunun sebebi nedir?
Gözlemlenen Hareketlilik
Metsahovi Radyo Gözlemevi’nde görev alıyor olan Finlandiyalı bilim insanlarını Güneş’te meydana gelen sıra dışı hareketler tespit edildiğini açıldı. Dünya’nın da bulunduğu Güneş Sistemi’nin tek bir yıldızı olan Güneş’in normal olarak solar hareketliliğinde artıp azalan 11 senelik döngüler bulunuyordu. Bu döngülerin sonu ve de yeni döngülerin başlangıcını belirleyen sakin dönemler bulunuyor.
Bilim insanları bu sakin dönemi Solar Minimum olarak adlandırıyor. Ancak bilim insanlarına göre bu dönemlerde Güneş’in sakin dönemden geçmesini beklenirken sıra dışı bir hareketlilik tespit edildi. Güneş’in belli bölgelerinden farklı olarak bazı bölgelerin daha yüksek sıcaklığa sahip olunduğu tespit edildi. Ancak bilim insanları bu soruya henüz cevap bulamadı.
Güneş Hakkında
Güneş, güneş sistemindeki en büyük nesnedir. Güneş, bir yıldızdır. Güneş’in yüzde 70’i hidrojen iken yüzde 30’u ise helyumdur. Güneş’in dış katmaları farklı rotalarda hareket gösteriyor. Örneğin, ekvatordaki yüzeyi yaklaşık her 25 günde dönerken kutupların yakınındaki bölgelerde 36 güne kadar çıkabiliyor. Bu farklılığın sebebi ise Güneş’in Dünya gibi tamamıyla katı bir cisim olmamasından dolayıdır. Diğer gaz gezegenlerinde de benzer etkiler görülebiliyor. Diferansiyel dönüş olarak adlandırılan bu hareket, Güneş’in içine doğru büyük ölçüde uzanmasından kaynaklanır. Ancak Güneş’in çekirdeği katı bir gövde olarak dönmesini sağlar.
Güneş’in Kısımları
Güneş gazdan oluşur. Katı yüzeyi yoktur. Ancak yine de tanımlanmış bir yapıya sahiptir. Resmi olarak Güneş, sıcaklığına ve de yaydığı ışığın dalga boylarına veya spektrumuna bağlı olarak G2 tipi bir yıldız olarak sınıflandırılıyor. Güneş’in bilim insanları tarafından araştırılmış ve de gözlemlenmiş kısımları bulunuyor.
İşte Güneş’in önemli kısımları ve de bu kısımlarla ilgili bazı bilgiler:
- Çekirdek, Güneş’in yarı çapının yüzde 25’ini oluşturur.
- Radyatif bölge olarak adlandırılan kısım çekirdeğin yarıçapının yüzde 45’ini oluşturur.
- Konvektif bölge olarak adlandırılan bölge ise yarıçapın yüzde 30’unu oluşturan güneşin en dıştaki halkasıdır.
- Fotoküre ise güneş atmosferinin en iç kısmıdır ve görebildiğimiz tek kısımdır.
- Kromosfer, fotoküre ile korona arasındaki alandır ve de fotosferden daha sıcaktır.
- Corona ise kromosferden birkaç milyon mil dışarıya doğru uzanan son derece sıcak dış katmandır.
- Güneşin tüm temel özellikleri bilimsel olarak enerjisini üreten nükleer reaksiyonlar, gazın hareketlerinden kaynaklanan manyetik alanlar ve de yerçekimi ile açıklanabilir.
Çekirdek
Çekirdek merkezden başlayıp ve güneşin yarıçapının yüzde 25’ini kapsayacak şekilde dışa doğru genişler. Sıcaklığı 15 milyon derece Kelvin’den fazladır. Çekirdekteki yerçekimi tüm kütleyi içe doğru çeker ve de yoğun bir basınç yaratır.
Güneş Atmosferi
Tıpkı Dünya gibi, Güneş de bir atmosfere sahiptir. Ancak güneş, fotosfer, kromosfer ve koronadan oluşur. Fotoküre, güneş atmosferinin en alçak bölgesidir ve görebildiğimiz bölgedir. Güneş’im yüzeyi en azından yatay terimlerle tipik olarak fotosfer anlamına geliryor. 180 ila240 mil (300-400 kilometre genişliğinde) ve de ortalama 5.800 derece Kelvin sıcaklığa sahiptir. Kaynayan bir su kabının yüzeyine çok benzer şekilde granül veya kabarcıklı görünüyor.
Tümsekler, altındaki konveksiyon akımı hücrelerinin üst yüzeyleridir; her granülasyon 600 mil (1.000 kilometre) genişliğinde olabilir. Fotoferden geçerken, sıcaklık düşer ve gazlar daha soğuk oldukları için fazla ışık enerjisi yaymazlar. Bu onları insan gözüne daha az opak hale getiriyor. Bu nedenle, fotosferin dış kenarı karanlık görünüyor, bu da Güneş yüzeyinin berrak keskin kenarını açıklayan uzuv koyulaştırma denen bir etki yaratıyor.
Güneş’in İçinde Bulunan Işının ve Konvektif Bölgeleri
Işınım bölgesi, Güneş’im yarıçapının yüzde 45’ini oluşturarak çekirdekten dışarı doğru uzanır. Bu bölgede, çekirdekten gelen enerji fotonlar veya ışık birimleri tarafından dışarıya taşınıyor.
İşte Güneş’te gerçekleşen olaylardan bazıları:
- Bir foton üretilirken, bir gaz molekülü tarafından absorbe edilmeden önce yaklaşık 1 mikron hareket ediyor.
- Emilim üzerine, gaz molekülü ısıtılır ve aynı dalga boyuna sahip başka bir fotonu yeniden yayılıyor.
- Yeniden yayılan foton, başka bir gaz molekülü tarafından absorbe edilmeden önce bir mikron daha hareket ediyor.
- Döngü kendini daima tekrar ediyor.
- Foton ve gaz molekülü arasındaki her etkileşim zaman alıyor.
Bir foton yüzeye ulaşmadan önce bu bölgede yaklaşık 1025 absorpsiyon ve de yeniden emisyon gerçekleşir, bu nedenle çekirdekte yapılan bir foton ile yüzeye ulaşan arasında önemli bir zaman gecikmesi meydana geliyor.
Güneş’in Yüzeyindeki Lekeler, Çıkıntıları ve Patlamaları
Haftalarca güneş lekesi olmayan boş bir güneşin ardından, 23 Eylül 2008’de yeni bir güneş döngüsünü işaret eden küçük bir güneş lekesi ortaya çıktığı tespit edilmişti. Foto kürede Güneş lekeleri adı verilen karanlık, soğuk alanlar belirliyor. Güneş lekeleri her zaman çiftler halinde görünür ve de yüzeyi yaran yoğun manyetik alanlardır (Dünya’nın manyetik alanından yaklaşık 5.000 kat daha büyük). Bulunan çizgiler ise bir güneş lekesinden ayrılıp diğerinden tekrar Güneş’in içine girer. Manyetik alan ise güneşin içindeki gazların hareketlerinden kaynaklanır.
Güneş Ne Tür Bir Yıldız?
Güneş eşsiz bir gök cismi olarak düşünülmesine rağmen aslında evrendeki trilyonlarca yıldızdan biridir. Güneşimiz için resmi sınıflandırma G V yıldızıdır (genellikle Sarı Cüce yıldızı olarak anılır), bu da onun yüzey sıcaklığı 5027 ° C ile 5727 ° C arasında olan bir ana dizi yıldızı olduğu anlamına geliyor.