Başlıklar
Tedavi edilmediği takdirde ölümcül sonuçları olabilen addison hastalığı, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yaygın olarak görülmektedir. Bu nedenle de, hastalıkla ilgili bilgi sahibi olmak isteyenlerin addison hastalığı nedenleri ile ilgili sorulara sıklıkla rastlanılmaktadır.
Addison Hastalığı Nedenleri
Addison Hastalığı Nedir?
Addison hastalığı, adrenal yetmezlik veya adrenal bezleri hastalığı olarak adlandırılan, vücudun gerekli bazı hormonları gereğinden az ürettiği ya da hiç üretemediği bir rahatsızlıktır.
Addison hastalığının görülme oranı, yapılan araştırmalar sonucunda 100.000 de bir olarak tespit edilmiştir. Addison hastalığı cinsiyete bağlı olmadan meydana gelen bir rahatsızlıktır ve kadınlarla erkeklerde hemen hemen aynı oranda görülmektedir. Böbrek üstü bezlerinin en önemli görevlerinden biri de kortizol ve aldosteron adlı iki önemli hormonun üretilmesidir.
Kortizol hormonunun başlıca görevleri arasında, vücudun yağ, karbonhidrat ve protein kullanımını düzenlemek gelmektedir. Kortizol, kalp damar sistemi ile kan basıncının da düzenli olmasına yardımcı olmaktadır.
Vücudumuzun strese karşı doğru cevap vermesini sağlayan kortizol, iltihaplanmanın da önlenmesine yardımcı olmaktadır. Aldosteron hormonu ise, vücudun su ve tuz miktarının dengeli olmasını sağlamaktadır. Aldosteron hormonunun düşüklüğü ise, bu dengenin bozulmasına ve tansiyonun düşmesine neden olmaktadır.
Addison Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Addison hastalığı genellikle yavaş ilerleyen bir rahatsızlıktır. Bu nedenle de, belirtileri çoğunlukla kolay anlaşılamamaktadır.
Hastalıkta yaygın olarak görülen belirtiler ise, şu şekilde sıralanıyor;
- Sebepsiz olarak aşırı yorgunluk hali
- İştah azalması ve buna bağlı olarak hızlı ver aşırı kilo kaybedilmesi
- Cilt renginin koyulaşması
- Tansiyonun sürekli olarak düşük çıkması ve buna bağlı olarak bayılmaların görülmesi
- Aşırı tuz tüketme isteği
- Kan şekeri seviyesinin düşük seyretmesi
- Sebepsiz ishal, mide bulantısı ve buna bağlı olarak kusma
- Kas, eklem ve karın bölgesinde ağrıların meydana gelmesi
- Aşırı ve sürekli olarak görülen sinirlilik hali
- Depresyon hali
- Uzun süreli kabızlık hali
- Genital bölgeler ve koltuk altındaki kıllanmada azalma
- Normalden daha az terleme
Bu belirtilerin yanı sıra, kadınlarda saç dökülmesine de sıklıkla rastlanılmaktadır. Ayrıca, addison hastalığının cinsel işlev bozukluğuna neden olduğu vakalar da tespit edilmektedir.
Addison Hastalığının Nedenleri Nelerdir?
Addison hastalığı, genel olarak böbrek üstü bezlerinin değişik sebeplerden kaynaklı olarak zarar görmesinden oluşmaktadır. Böbrek üstü bezlerinin zarar görmesi genel olarak virüs kaynaklı olmaktadır.
Virüslerin dışında tespit edilen addison hastalığı nedenleri ise şu şekilde sıralanmaktadır;
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması ve buna bağlı olarak vücudun virüslere karşı gerekli savunmayı yapamaması
- Böbrek üstü bezlerin iltihaplanması
- Karın ve böbrek bölgesinde meydana gelen yaralanmalar
- Böbrek üstü bezlerinde kanama oluşması
- Kanserin böbrek üstü bezlerine de yayılarak, işlevlerini yapmalarını engellemesi
Bu nedenlerin yanı sıra, tüberküloz hastalığının da nadirde olsa addison hastalığına neden olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, değişik nedenlerden dolayı böbrek üstü bezlerinin alınması de, addison hastalığının en önemli nedeni olarak kabul edilmektedir.
Addison Hastalığının Teşhisi Nasıl Yapılır?
Addison hastalığına endokrinoloji ve iç hastalıkları bölümlerinde bakılmaktadır. Doktorlar öncelikle hastalık şüphesi olan kişinin hastalık geçmişini ve oluşan belirtileri dinlerler. Daha sonra ise, kesin teşhis ve tanının konulması için bir dizi test yaptırırlar. Bu testlerin çoğunluğunu ise, kan testleri oluşturmaktadır. Doktorlar, hastanın kan testlerinde hormon ve antikor üretiminin durumunu tespit ederler.
Ayrıca, addison hastalığının hipofiz hastalığından kaynaklandığı kanaati oluşmuşsa, bu doğrultuda da ilave kan testleri istenebilir. Kan testinin yanı sıra, böbrek bezlerinin durumunu gözlemlemek için, karın bölgesinin tomografisi de çekilmektedir. Hipofiz hastalığı şüphesinde ise, MR görüntülemesi de yapılabilmektedir. Söz konusu test ve görüntülemeler ile muayene sonucu birleştirilerek, hastaya addison tanısı konulabilmektedir.
Addison Hastalığı Nedenleri
Addison Hastalığının Tedavisi Nasıl Yapılır?
Addison hastalığı tedavi edilmezse, hastalarda addison krizleri oluşabilmektedir. Bunun için bu hastalıkla yaşamaya devam eden kişilerin, addison uyarı bilekliği takmaları ve yanlarında tıbbi uyarıları içeren kartın bulunması gerekmektedir. Bu kart, kriz esnasında müdahale yapacak olan sağlık personeline, müdahale konusunda oldukça yardımcı olmaktadır. Addison hastalığının bilinen en yaygın tedavisi, hormon takviyesi ile yapılmaktadır.
Hastalar, doktorun verdiği hormon ilaçlarını düzenli olarak alması ve kriz anında kolaylıkla ulaşabileceği yerlerde bulundurulması gerekiyor. Hormon tedavisi gerekli durumlarda enjeksiyon şeklinde de yapılmaktadır. Hastanın stresten uzak durması ve doktorun diyet önerilerine uyması da, tedavinin daha etkili olmasına katkı sağlar.
İzleyin: BÖBREKÜSTÜ BEZİ YETMEZLİĞİ (Addison Hastalığı) – Dr. Erhan Özel
Makalemizin içeriği tamamen bilgilendirme amaçlıdır. Yazıda tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere kesinlikle yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka doktora başvurunuz.
